Van middenspanningsstations voor netbeheerders tot aan een wandcontactdoos in een woning. Groepenkasten, inbouwdozen, schakelmateriaal, domotica, gebouwautomatisering en slim energiemanagement. Als het gaat om elektrificatie levert ABB alles wat met laag- en middenspanning binnen de energiedistributie te maken heeft. Kees Jan ’t Mannetje is verantwoordelijk voor business development management en focust graag op wat er wél mogelijk is binnen netcongestie en circulariteit. De campagne Met LED kan het past dan ook perfect bij zijn werkwijze.
‘t Mannetje: “Ik denk - en hoop - dat iedereen inmiddels wel weet dat je met LED energie kan besparen. De vraag is eerder: weet men de praktische vertaalslag ook te maken? Wat de inzet van LED kan betekenen voor bedrijfsvoering en op welke manier men een gebouw slim kan inrichten, is veelal nog onbekend. Dat je al snel nog eens 10 tot 20 procent aan energie kunt besparen puur door bewustwording en een slimme (licht)aansturing, ook. Koppel je LED aan je verwarming, zonwering en andere gebouwautomatiseringsmogelijkheden, dan groeit de besparing op verlichting. Door het te matchen met het gedrag van gebruikers kun je in plaats van 50 of 60 procent energiebesparing misschien wel 70 of 80 procent op de verlichting behalen”.
Het KNX gebouwautomatiseringssysteem van ABB realiseert deze extra energiebesparing slim, functioneel én automatisch. ‘t Mannetje legt uit: “Met KNX als communicatiestandaard kunnen we eenvoudig de koppeling maken tussen E- en W- installaties, waarna we met sensoren elektrotechnische installaties aansturen. Zo hebben we bijvoorbeeld exact inzichtelijk wat de bezetting op de verdieping van een kantoorpand of in een specifieke ruimte is, om vervolgens op basis daarvan de verwarmingsinstallatie aan te sturen”. Een flinke ‘win’ ten opzichte van verwarmingssystemen die van maandag tot en met vrijdag van 09.00 tot 17.00 uur door het hele gebouw aanstaan, terwijl op woensdagmiddag slechts één verdieping wordt gebruikt.
Op basis van de bezettingsgraad schakelt ABB de verlichting, ventilatie, verwarming of verkoeling in en worden ruimtes of verdiepingen die niet worden gebruikt terug gezet naar basisinstellingen. “Spreekkamers koppelen we aan een reserveringssysteem, zodat de verwarmingsinstallatie snapt wanneer hij moet aanspringen om de ruimte tijdig te verwarmen. Neemt daglicht toe? Dan dimt de LED verlichting automatisch terug. Schijnt de zon op een warme zomerse dag naar binnen? Dan klappen zonneschermen uit en schakelen verlichting en koelinstallaties in. Terwijl op een winterdag de verwarming met invallend zonlicht juist weer een graadje lager kan.” Al deze technologieën samen resulteren in praktische, maar ook prachtige opties. “Wij zoeken constant naar het optimum en willen systemen zo goed mogelijk met elkaar verbinden. Juist de integratie tussen E- en W-installaties zorgt voor een unieke oplossing.”
Op het gebied van gebouwautomatisering kent de markt veel verschillende systemen, waardoor in sommige ruimtes drie soorten sensoren geplaatst worden met ieder een andere (of zelfs dezelfde) functie. Door gebruik te maken van het KNX protocol als basis kent ABB geen begrenzingen. “KNX is een openstandaard waar alle fabrikanten gebruik van kunnen maken. Door hier ook een BACnet component aan toe te voegen, ontstaat een unieke combinatie waarbij de juiste protocollen voor de juiste toepassing samengevoegd worden. De componenten die je vandaag toepast in ons gebouwautomatiseringssysteem kan je bovendien overeen aantal jaar heel gemakkelijk vervangen voor een ander merk of vernieuwend product. Ze zijn niet verbonden aan externe systemen in bijvoorbeeld de Cloud, waar licentiekosten of verplichte software aan verbonden zijn. Met KNX heb je alle vrijheid”, aldus ’t Mannetje.
Volgens ’t Mannetje zijn consumenten en bedrijven echter nog te weinig bezig met de juiste energiebesparing. “Men focust op een warmtepomp, nul op de meter woning, energie hub of batterij opslag, terwijl het grootste probleem de vermogensvraag voor bedrijven én woningen is”, stelt hij. Door energiemanagement slimmer in te richten, de vermogensvraag te spreiden en te verdelen ontstaan er volgens hem mogelijkheden. “Natuurlijk blijft de som van de totale energiebehoefte even groot. Kijkend naar de (toekomstige) elektrificatie hebben we - zeker op het gebied van elektrisch vervoer - echt nog flinke stappen te zetten om klimaatdoelen te behalen. De omschakeling van fossiele bestelbusjes (die straks de binnenstad niet meer in mogen) naar elektrische voertuigen vraagt om een groot elektriciteits- en piekverbruik op bedrijventerreinen. Als bedrijf moet je nu al bezig zijn om over drie tot vijf jaar voldoende ruimte op jouw elektriciteitsaansluiting te garanderen om groei en bedrijfscontinuïteit te borgen.”
De focus op de juiste energiebesparing mist dus nog steeds. De juiste bewustwording creëren is lastig, dat beseft ’t Mannetje zich ook. “Energie is de afgelopen jaren bijna geen agendapunt geweest tijdens management overleggen. Gelukkig wordt dat steeds belangrijker. Een bewustwordingscampagne zoals ‘Met LED kan het’ en reclamespotjes vanuit de overheid helpen om het thema onder de aandacht te brengen bij ondernemers. Zodat zij weten welke mogelijkheden er zijn, om samen met een (huis)installateur de juiste stappen te zetten.”
Binnen ABB is deze bewustwording gevat in het project ‘Mission to Zero’. In de fabriek in Ede is men de afgelopen jaren druk bezig geweest om een CO2-neutrale werk- en productieomgeving te realiseren, waarbij LED een grote rol speelt. “In Ede hebben we zo’n 84.500 kWh op jaarbasis bespaard door alle armaturen te vervangen voor LED verlichting. Vervolgens hebben we nog zo’n 130.000 kWh bespaard door ons KNX gebouwautomatiseringssysteem te koppelen aan ons Cylon systeem. Gebouwautomatisering vormt hier de basis om allerlei data op te halen en te koppelen voor een integrale aanpak. De afstemming tussen E- en W- installaties en het gebruik van data uit deze systemen biedt nieuwe mogelijkheden. Ook de verlichting wordt hier optimaal op afgestemd. Voor comfort én op het gebied van energiebesparing.”
In de fabriekshal is echter bewust niet gekozen voor de minimale voorgeschreven lichtsterkte, maar juist voor het maximale kunnen van de LED armaturen. “De besparing die we gerealiseerd hebben door het plaatsen van LED hebben we deels teruggegeven aan onze medewerkers door betere werkomstandigheden te realiseren. Het LED licht voelt als daglicht en is voorzien van zeer minimale schaduweffecten.” Ook het sociale aspect speelt een belangrijke rol binnen ABB. “Door op een speelse wijze in te spelen op energiemanagement en medewerkers te betrekken in onze Mission to Zero, leren zij na te denken over energiebesparing. Op de werkvloer én in hun thuissituatie”, sluit ’t Mannetje trots af.
