Renovatie van bestaand lichtplan

Tijdens het renovatietraject van sporthal In de Biessen werd al gauw het idee geopperd om de eerdere 60 gasontladingslampen één op één te vervangen voor LED verlichting. Dit voorstel sloot goed aan bij het verzoek van de gemeente om de renovatie te begrenzen tot enkel de armaturen. De elektrotechnische installatie was immers nog van goede kwaliteit en hoefde niet vervangen te worden.

Mark Laponder vertelt als betrokken LED leverancier: “Sporthal In de Biessen is 12 meter hoog. Dat zou betekenen dat alle bekabeling bij een aangepast lichtplan ook op die hoogte vervangen moest worden. Natuurlijk hebben we, voordat we starten met de renovatie, berekend of dit de beste oplossing zou zijn. Uiteindelijk bleek dat ons aangescherpte alternatief met als doel om het aantal te reduceren, bestaande uit 45 zwaardere LED armaturen op een andere positie, duurder uit zou vallen. We moesten namelijk niet alleen rekening houden met aanpassingen in de elektrotechnische installatie, maar ook met de scheidingswanden, balken en stralingspanelen aan het plafond en uiteraard ook met de richtlijnen voor sportveldverlichting”.

Innovatief lichtconcept

De geleverde LED armaturen bieden met een constante lichtoutput van 70% al voldoende licht voor het benodigde basisniveau. De overige30% is bij te schakelen op het moment dat er op topsportniveau een wedstrijd of training gegeven wordt. De aanpassing van het lichtniveau vereist echter DALI sturing, welke in 2018 veelal geleverd werd via bekabeling. Laponder: “De stuurleiding zou in dat geval alsnog langs de bestaande bekabeling gelegd moeten worden. Met de wens van de gemeente in gedachte om de elektrotechnische installatie niet aan te hoeven pakken, hebben wij besloten om voor een andere oplossing te kiezen. Een destijds behoorlijk innovatief concept, al helemaal in de sportsector”.

De 60 geplaatste LED armaturen zijn voorzien van een draadloze node, welke functioneert als zender en ontvanger. De node is voorzien van tactisch gepositioneerde sensoren welke met elkaar in een netwerk hangen en gekoppeld zijn aan één centrale besturing. Binnen een speciaal voor de verlichting opgezet draadloos netwerk gebaseerd op 2,4 GHz kunnen de armaturen zowel in intensiteit als op beweging worden aangestuurd. Ron Hendrickx namens de gemeente Heerlen: “In de praktijk werd vaak genoeg vergeten het licht na gebruik van de sporthal weer uit te schakelen. Een doorn in het oog van ons als gemeente, wat bovendien niet aansluit bij onze duurzame gedachte om LED verlichting toe te passen in deze sportaccommodatie”.

Duurzame stimulans

Het uiteindelijke lichtplan is opgedeeld in meerdere scenes en lichtniveaus. De sporthal kan als geheel en in drie verschillende delen worden uitgelicht, gelijk aan de sportruimtes die ontstaan door de scheidingswanden. In iedere ruimte is de verlichting terug te dimmen of volledig uit te schakelen wanneer er geen beweging meer gedetecteerd wordt. Standaard wordt het licht na een kwartier gedeeltelijk en na een half uur volledig uitgeschakeld. Vanuit de beheerdersruimte kan op ieder gewenst moment de verlichting weer (gedeeltelijk) worden geactiveerd. “Een goede stimulans voor de bewustwording dat ook licht duurzaam kan worden ingezet”, aldus Hendrickx.

Tevreden sporters

Inmiddels is de nieuwe LED verlichtingsinstallatie al vijf jaar naar volle tevredenheid in gebruik. Hendrickx: “De LED armaturen zijn onderhoudsarm en reinigen zichzelf middels het zogenaamde Venturi effect wat in het armatuur voorzien is. Er blijft geen stof meer boven op de armaturen liggen, wat op 12 meter hoogte een erg fijne bijkomstigheid is voor onze schoonmakers. De gebruikers van de sporthal vinden het licht erg prettig en rustiger ogen, terwijl er tegelijkertijd jaarlijks zo’n 70 procent energie wordt bespaard in vergelijking tot de eerdere gasontladingslampen. Voor iedereen een grote win-win dus. Voor ons als gemeente, maar bovenal voor de sporters!”.